ที่มาของโครงการฯ
ปัจจุบัน กล่องยูเอชที ซึ่งเป็นบรรจุภัณฑ์จากการผลิตในระบบปลอดเชื้อ กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงในกลุ่มผู้บริโภค เนื่องจากระบบยูเอชที มีคุณสมบัติตรงตามความต้องการของกลุ่มผู้ผลิตและผู้บริโภค ด้วยความสามารถในการเก็บรักษาคุณภาพของสินค้า (เครื่องดื่ม อาหารเหลว) ไว้ได้นานโดยไม่ใส่วัตถุกันเสีย ทั้งยังสะดวกต่อการขนส่ง นอกจากนี้ กล่องยูเอชที ยังเป็นบรรจุภัณฑ์ที่ผู้บริโภคสามารถแสดงความมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมได้ โดยช่วยกันคัดแยกไว้เพื่อส่งกระบวนการรีไซเคิล เพื่อลดมลภาวะต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
โครงการ ‘กล่องยูเอชที รีไซเคิลได้’ เป็นโครงการที่เกิดขึ้นเพื่อสร้างเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกล่องยูเอชที และกระบวนการรีไซเคิลบรรจุภัณฑ์ประเภทกล่องยูเอชทีใช้แล้ว เพื่อลดปริมาณขยะ และเพิ่มอัตราการรีไซเคิล โดยมีภาคีผู้สนับสนุนและดำเนินโครงการได้แก่ บริษัท เต็ดตรา แพ้ค (ประเทศไทย) จำกัด บริษัท เอสไอจี คอมบิบล็อค จำกัด กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ศูนย์รีไซเคิลกล่องเครื่องดื่ม บริษัท อีโค่ เฟรนด์ลี่ ไทย จำกัด และกลุ่มกิจกรรมเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อมกล่องวิเศษ (บริษัท กล่องวิเศษ จำกัด) ดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่เดือนกันยายน 2559 จนถึงปัจจุบัน ในพื้นที่เป้าหมายโครงการ 17 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ สมุทรสาคร นครปฐม ชลบุรี ฉะเชิงเทรา ราชบุรี ปทุมธานี กาญจนบุรี นนทบุรี พระนครศรีอยุธยา ระยอง จันทบุรี ตราด เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ และขอนแก่น ซึ่งกล่องยูเอชทีที่รวบรวมได้จากภาคีเครือข่ายและนำกลับเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิล มีปริมาณการจัดเก็บโดยประมาณดังนี้
| ปี พ.ศ. | 2560 | 2561 | 2562 | 2563 | 2564 | 2565 | 2566 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ปริมาณ (ตัน) | 109 | 137 | 295 | 95 | 61 | 47 | 62 |
ทั้งนี้ กลยุทธ์หนึ่งที่สามารถสร้างความสำเร็จในการดำเนินงานได้ คือการพัฒนาการดำเนินงานโดยความร่วมมือจากส่วนงานปกครองท้องถิ่นตลอดจนภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อประสานความร่วมมือ ร่วมกันผลักดันให้เกิดกลไกการจัดเก็บกล่องยูเอชทีอย่างยั่งยืนในแต่ละพื้นที่ สร้างความสำเร็จของงาน ส่งผลให้เกิดการลดปริมาณขยะ เปลี่ยนจาก ‘ขยะ’ ให้เป็น ‘วัสดุรีไซเคิล’ โดยมีผลเป็นตัวเลขที่ชี้วัดได้
จากผลสำเร็จด้านการสร้างกระบวนการเรียนรู้ในพื้นที่เป้าหมาย ที่ส่งผลให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือคัดแยกกล่องยูเอชทีมาอย่างต่อเนื่องนั้น สะท้อนให้เห็นว่า การสร้างกระบวนการเรียนรู้ เป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่การปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ผ่านการคัดแยกกล่องยูเอชทีได้อย่างเป็นรูปธรรม และเพื่อให้การดำเนินโครงการเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ขยายการรับรู้เกี่ยวกับการรีไซเคิลกล่องยูเอชที ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม อีกทั้งพัฒนากิจกรรมที่มีประสิทธิภาพ ผ่านการสร้างกระบวนการเรียนรู้ในพื้นที่เป้าหมาย และเพื่อให้การดำเนินโครงการเป็นไปอย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
โครงการ “กล่องยูเอชที รีไซเคิลได้” นอกจากจะคำนึงถึงเรื่องของสิ่งแวดล้อมตามวัตถุประสงค์หลักของโครงการแล้ว โครงการฯ ยังให้ความสำคัญด้านสังคมและการศึกษาด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการนำกล่องยูเอชทีที่รวบรวมได้จากภาคีเครือข่ายโครงการทุกภาคส่วน เข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลเพื่อนำเยื่อกระดาษที่ได้ มาผลิตเป็นกระดาษเพื่อทำสื่ออักษรเบลล์ มอบให้แก่เด็กนักเรียนผู้พิการทางสายตา โรงเรียนสอนคนตาบอด และนำมาเป็นวัสดุผลิต สมุดนักเรียน มอบให้แก่นักเรียนโรงเรียนที่ขาดแคลน นับเป็นการนำกล่องยูเอชทีกลับมาใช้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการคืนกลับสู่สังคม อันเป็นผลจากการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดีและมีประสิทธิภาพ ทั้งยังเป็นการสร้างระบบการจัดการที่ดีที่สามารถรองรับการคัดแยกกล่องยูเอชทีได้อย่างต่อเนื่อง นำมาสู่การดูแลสังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
กลุ่มเป้าหมายหลัก
-
ภาคีความร่วมมือท้องถิ่น (Local Cooperation : LC)
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในพื้นที่เป้าหมาย 17 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ สมุทรสาคร นครปฐม ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ปทุมธานี ราชบุรี กาญจนบุรี นนทบุรี พระนครศรีอยุธยา ระยอง จันทบุรี ตราด เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ และขอนแก่น
กลุ่มเป้าหมายรอง
-
เครือข่ายอื่น ๆ ที่มีความสนใจ
หน่วยงาน / องค์กร ภาครัฐและภาคเอกชน สถานศึกษา สถานประกอบการต่างๆ และชุมชนในพื้นที่ดำเนินงาน ที่มีความพร้อมในการดำเนินงานโครงการ รวมถึงประชาชนทั่วประเทศที่มีความสนใจร่วมโครงการ
ระยะเวลาดำเนินโครงการ
ตั้งแต่ปี พ.ศ.2559 - ปัจจุบัน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
- หน่วยงานระดับท้องถิ่นผลักดันโครงการ “กล่องยูเอชที รีไซเคิลได้” ให้เหมาะสมกับบริบทพื้นที่ของตนเองตามนโยบายการจัดการขยะตามนโยบายของรัฐบาล
- เกิดความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชนและภาคประชาสังคมในการดำเนินงานตามแนวทางของรัฐ
- ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจและเกิดทัศนคติที่ดีในประเด็นความร่วมมืออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมผ่านการคัดแยกกล่องยูเอชทีใช้แล้ว เพื่อนำสู่เข้าสู่กระบวนการรีไซเคิล
- ประชาชนเกิดจิตสำนึก ในการร่วมคัดแยกกล่องยูเอชที เพื่อนำส่งกระบวนการรีไซเคิล และสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน ในด้านการคัดแยกกล่องยูเอชที อันสะท้อนถึงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
- กลุ่มผู้นำการดำเนินงานมีความเข้าใจในความสำคัญของการรีไซเคิลกล่องยูเอชที และสามารถขยายพื้นที่การรับรู้ และสร้างเครือข่ายการรณรงค์ได้ต่อไป
- เกิดกลุ่มภาคีความร่วมมือท้องถิ่นที่มีศักยภาพรายใหม่ในพื้นที่ดำเนินโครงการ สามารถปลูกฝังโครงการที่มุ่งเน้นความยั่งยืนให้เกิดขึ้นในพื้นที่เป้าหมายได้อย่างต่อเนื่อง
- ปริมาณขยะลดลง และอัตราการรีไซเคิลในพื้นที่เป้าหมายเพิ่มขึ้น
- เกิดระบบการจัดเก็บ รวบรวมกล่องยูเอชทีที่มีประสิทธิภาพ พร้อมรองรับการคัดแยกกล่องยูเอชทีอันเป็นผลจากการรณรงค์ในพื้นที่เป้าหมาย
- สามารถนำผลิตภัณฑ์ที่รีไซเคิลจากกล่องเครื่องดื่มมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม